TBMM Genel Konseyi’nde bugün, DÜZGÜN Parti’nin ziraî kurak konusunda daha evvel verdiği araştırma önergesinin öbür önergelerin önüne alınması önerisi görüşüldü.
Önerinin gerekçesini açıklayan İYİ Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş, şunları söyledi:
“OBRUK SAYISI 2 BİN 600’Ü BULDU”
*Dünya üzerinde giderek artan iklim krizinin olumsuz tesirleri ülkemizde de artarak devam etmektedir. Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün Türkiye raporuna nazaran; Orta Anadolu’da yer altı sularının çekilmesiyle ve toprağın çökmesiyle oluşan obruklar, uzun devir kuraklarının emareleri olarak ortaya çıkmaktadır.
*Özellikle Konya Karapınar bölgesinde geçen yıl sonu itibariyle obruk sayısı 500’ü aşmıştır. Konya genelinde ise farklı yerlerde oluşan irili ufaklı obruk sayısı 2 bin 600’ü bulmuştur.
*Oluşan obruklar, bölgede hem tarımda hem de yerleşim alanlarında tehlike arz etmektedir. Obruklar, yaygın olarak Konya’da görülmekle birlikte Sivas, Batman, Çankırı, Eskişehir, Diyarbakır, Manisa ve Afyon üzere vilayetlerimizde de görülmeye başlanmıştır.
*Yapılan araştırmalara nazaran Konya havzası, Büyük Menderes ve Kızılırmak havzaları kuraklık sinyali veriyor. Bu havzalardaki yüzey sularının 2030 yılında yüzde 20’si, 2050 yılında yüzde 35’i ve 2100 yılında yüzde 50’si kaybolacaktır.
“GÖLLERİMİZ KURUYOR, YER ALTI SU KAYNAKLARIMIZ AZALIYOR”
*Göllerimiz kuruyor, yer altı su kaynaklarımız azalıyor. Ülkemizi yönetenler, maalesef bu konularda hiçbir önlem almıyor. Türkiye’nin en büyük tatlı su gölü olan Beyşehir Gölü, son 20 yılda 112 kilometrekare küçülmüştür.
*Ortalama su derinliği, 26 metreden 5,5 metreye düşmüştür. Yani Beyşehir Gölü’nün beşte biri yok olmuştur. Tekraren tabir ettim ‘Beyşehir Gölümüz kuruyor, kirleniyor’ diye, lakin sesimizi kimseye duyuramadık.
*Diğer taraftan Göller Bölgesi’ndeki pek çok göl kurumuştur. Akşehir ve Meke Gölü, kuruyan göllerimizin başındadır. Konya Ovası’nın en büyük sorunun su olduğunu tekraren lisana getirdim. ‘Bize Kanal İstanbul değil, Kanal Konya, Kanal GOP gerekir’ diye ısrarla söyledim.
*Türkiye, su gerilimi yaşayan ülkelerin başında gelmektedir. Bu nedenle ülkemizin su kaynaklarının gerçek kullanılması son derece kıymetlidir. İsraf etmeden tatlı su kaynaklarımızı koruyarak bir damla suyumuzu dahi denizlere akıtmamız lazım.
*Yükselen sıcaklıklar ve yağış rejiminin değişmesi, ziraî eserleri direkt etkilemektedir. Bu durum, ziraî alanların sulanması için kullanılan sulara erişimi de etkilemektedir. Ülkemiz, iklim krizinden bağımsız olarak bir de kuraklık sorunu yaşamaktadır.
*Kuraklığın tarım eserleri üzerindeki direkt tesirleri, yağmur suyuna bağımlı ve sulama sistemleriyle yapılan tarım eserlerinin ölçü ve kalitesinin düşmesine de sebep olmaktadır.
*Bütün bu tesirler göz önünde bulundurulduğunda iklim değişikliği; tarımı, besin üretimini ve besin kalitesini de olumsuz tarafta etkilemektedir.
*Türkiye’de geçtiğimiz yıl İç Anadolu Bölgesi’nde yaşanan ağır kuraklık, ziraî üretimi değerli ölçüde azaltmış, olumsuz istikamette etkilemiştir.
*Türkiye, 2023 yılında da şu ana kadar maalesef görünen o ki tekrar kuraklık meselesiyle karşı karşıya kalacaktır. Bilhassa hububat üretimi açısından yağışların önemli oranda azalması telaş vericidir.
*Yeterli hububat üretilmemesi, besin güvenliği açısından önemli bir tehlike arz etmektedir. Gelecek yıllarda, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerimiz başta olmak üzere iklim değişikliğinden olumsuz etkileneceğimiz de uzmanlar tarafından söz edilmektedir.
“MAALESEF BAŞARISIZ OLMUŞTUR”
*AK Parti iktidarı, tarıma ve çiftçilere kâfi dayanağı sağlamadığı üzere kuraklıkla ilgili uğraşta de maalesef başarısız olmuştur. 2023 yılı bütçesinde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne yalnızca 51 milyar lira ayrılması, iktidarın maalesef kuraklıkla uğraşta ve su konusunda samimiyetsizliğini ortaya koymaktadır.
*Dünya Tarım Örgütü, (FAO), iklim değişikliği senaryolarından hareketle alınabilecek tedbirlerin kimilerini şöyle sıralamaktadır: Ziraî kuraklık için afet tahlillerinin daha emniyetli datalar elde edilebilecek biçimde yapılması; toprağın fizikî, kimyasal ve biyolojik verimliliğinin iklim değişikliği tesirlerine karşı korunması, tarımda kullanılacak olan su kaynaklarının sürdürülebilir bir halde planlanması, kuraklığa güçlü tohum çeşitlerinin geliştirilmesi ve sayılarının artırılmaları gerekmektedir.
“DOĞAL VARLIKLAR İNANILMAZ BİR SÜRATLE TALAN EDİLİYOR”
İYİ Parti’nin küme önerisi üzerine kelam alan HDP Mersin Milletvekili Rıdvan Turan ise şöyle konuştu:
*Burada temel sorun, insanlığın tabiattan istediğiyle tabiatın verebileceği ortasındaki çelişki. Üretimin daha fazla artması, büyümenin daha da fazla artabilmesi için tabiat, doğal varlıklar inanılmaz bir süratle talan ediliyor.
*Dünyanın genelinde bu türlü. Bir yıl içerisinde kullanılması gereken doğal varlıklar, geçen sene haziran ayı üzere sona ermişti. Olağan şartlarda ondan sonrasının kullanılmaması gerekiyordu.
*Fakat daha fazla kâr elde etme hırsı, daha fazla servet biriktirme hırsı sonucunda doğal varlıklar daima azalıyor. 21 yıllık AKP iktidarı, Türkiye’de bu işin şahikası oldu. Artık kuraklık probleminden bahsediyoruz lakin niçin bizim bir su siyasetimiz yok, bundan bahsetmiyoruz.
*Mesele sırf su ölçüsünün azalması değil, tıpkı vakit da kullanılabilir su varlıklarının da yok edilmesidir. Tatlı su kaynaklarının çok büyük bir kısmı kimyasal kirlenmeyle karşı karşıyadır.
*Trakya’da Ergene havzası boyunca sıralanmış olan 2 bine yakın sanayi tesisi, yer altı kaynaklarından çekmiş olduğu pak suyu kirleterek dereye basıyor. Bunun sonucunda harika bir su kirliliği almış başını gidiyor.
*Bunun derin deşarj sayesinde de şu anda Marmara’ya verildiğini, Marmara’daki su kalitesinin de inanılmaz bir biçimde olumsuz etkilediğini de hepimiz biliyoruz.
*Mesele, bir taraftan su ölçüsünün mutlak olarak azalması, öbür taraftan da nitelik olarak su kalitesinin ortadan kalkması. Birinci planda en fazla su kullanan bölüm tarım, akabinde sanayi geliyor.
*Ama Tarım Bakanı her sene buraya geldiğinde anlatıyor olmasına karşın eser desenine nazaran bir sulama siyaseti ne yazık ki hâlâ Türkiye’de hükümran kılınmadı.
“TÜRKİYE SU ZENGİNİ BİR ÜLKE DEĞİL. KURAKLIKLA İLGİLİ YAPMAMIZ GEREKENLER VAR”
CHP ismine kelam alan Mersin Milletvekili Cengiz Gökçel de şunları söyledi:
*İklim krizi nedeniyle her yıl daha fazla afete maruz kalıyoruz. Kuraklık da iklim krizi nedeniyle tesirini her geçen gün daha da artırıyor. Geçtiğimiz yıllarda yağışlar, mevsim normallerine nazaran çok düşük düzeyde kalmış durumda.
*Özellikle bu yıl da bunu çok ağır bir biçimde hissediyoruz. Hububatta rekoltenin çok düşük olacağını varsayım ediyoruz. Hububat tarımı yapan çiftçilerimiz, kışın ortasında, ocak ayında yağışlar yağmadığı için tarlalarını suladıklarını söylüyorlar. Sulama imkanı olmayan çiftçilerimiz ise ‘Allah’ın rahmetine kaldık’ diyerek bu yıl eserden vazgeçtiklerini belirtiyor.
*Türkiye, su zengini bir ülke değil. Kuraklıkla ilgili yapmamız gerekenler var. Yaşanan iklim kriziyle birlikte su kaynaklarımız tehdit altına girdi. Konya’ya gittiğinizde, çekilen yer altı suları nedeniyle oluşan obruklara denk gelirsiniz.
*Bunun sebebi, yabanî sulama ve yer altı sularının çekilmesidir. Artık bir planlama yapmak zorundayız. Kuraklığa sağlam çeşitleri geliştirmemiz gerekiyor. Suya gereksinim duyan eserlerin üretimini azaltmamız, yeni çeşitler oluşturmamız gerekiyor. Sulama yatırımlarının süratle hayata geçirilmesi gerekiyor.
*Havza bazlı üretici modeline geçmek zorundayız. Biz, iktidarımızda havza bazlı dayanaklarla; gölet, baraj ve sulama sistemleri yatırımlarıyla planlı bir tarım yapacağız. İktidarımızda tüm çiftçilerimize rahat bir nefes aldıracağız.
ÖNERİ REDDEDİLDİ
İYİ Parti’nin önerisi, görüşmelerin akabinde AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. (ANKA)