Türkiye’nin yerli turbojet motorları KTJ-3200 ve KTJ-1750 birinci kere SAHA EXPO Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı’nda sergilendi.
Kale Kümesi Lider Yardımcısı ve Teknik Grup Başkanı Osman Okyay, motor projelerine ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, küme olarak turbojet motor geliştirme ve üretme konusunda 10 yıldır çalıştıklarını söyledi.
Bu müddette öncelikle bu türlü bir motorun geliştirilebilmesi için gerekli olan bütün altyapıyı kurduklarını anlatan Okyay, burada da Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının liderliği ve vizyonuyla hareket edildiğini belirtti.
Motorların, bilhassa jet motorlarının, savunma endüstrisindeki en kıymetli bileşenlerden olduğunu vurgulayan Okyay, bu çalışmaları yapabilmek için uçuştaki koşulları yerde sağlayabilecek bir test düzeneği geliştirdiklerini söz etti.
Okyay, şöyle konuştu:
SOM ve Atmaca füzelerinde kullanılacak KTJ-3200 motorunun seri üretim mutabakatını geçen yıl imzaladıklarını kaydeden Okyay, tüm alt sistemler ve motorun toplamının seri üretime geçişinin biraz vakit aldığını belirtti.
Tüm bu süreçleri geçtiklerini ve teslimatlara başladıklarını bildiren Okyay, “Geçtiğimiz ay 4 motorun teslimatını gerçekleştirdik. KTJ-3200 dediğimiz 3200 newtonluk turbojet motorlar. Gelecek sene çok yükselen adetlerle teslimatları devam edecek. Burada sayılara çok girmek istemiyorum lakin önümüzde; biz rampa deriz, önemli bir rampa var. O rampayı çıkıp, önemli adetlerde üretimler ve teslimatlar yapacağız gelecek sene.” dedi.
ÇAKIR FÜZESİ YERLİ MOTORLA BULUŞACAK
Osman Okyay, motor geliştirme projelerinde KTJ-3200 ile sonlu kalmadıklarını, ülkenin gereksinimi olan 3 farklı motor daha geliştirdiklerini söyledi.
Bunlardan birinin Çakır füzesinin motoru olarak misyon yapacağını tabir eden Okyay, birinci motoru 10 senede geliştirirken Çakır motorunu 1,5 sene üzere çok kısa müddette geliştirdiklerini belirtti.
Okyay, başlangıçta çok maliyetli ve çok uzun mühletler alan gelişimin, kabiliyet kazandıkça daha sonraki projelerin çok daha süratli yapılmasını sağladığını vurguladı. Okyay, “Bizde de o oldu. Birinci projede kazanılan bilgi birikimi ve altyapıyla ikinci motoru çok daha süratli geliştirdik. 1750 newtonluk bir motor geliştirdik. Bu, Çakır füzemizin motoru olacak. Onun da birincisinin teslimatını bu ay sonunda yapıyoruz. Münasebetiyle uçuş testleri başlayacak, önümüzdeki sene başında, ocak ayı üzere planlanıyor.” diye konuştu.
KARA ATMACA’YA 3700 NEWTONLUK MOTOR
Atmaca füzesinin kara versiyonu olan “Kara Atmaca” için daha yüksek itkiye sahip, 3700 newtonluk üçüncü bir motor geliştirdiklerini bildiren Okyay, “Tasarımı bitti, prototipi üretiliyor. Gelecek sene bu vakitlerde her halde birinci motorunu veriyor oluruz.” dedi.
Arat isimli bir diğer motor geliştirme projesi yürüttüklerini de lisana getiren Osman Okyay, “Geçtiğimiz kasım ayında imzalamıştık. O, biraz zorlayıcı bir proje. Çok daha uzun ömürlü motor isteniyor orada. Hasebiyle onun çalışmaları devam ediyor. Birinci sene, 40 aylık bir proje aslında. Lakin daha kısa vakitte tamamlayabilmeyi hedefliyoruz. Projenin birinci 2 basamağı geçildi. Süratli formda tamamlayacağız diye ümit ediyorum.” sözlerini kullandı.
BATILI ÜLKELER DE TÜRKİYE’NİN KAPISINI ÇALDI
İhracat konusunda pazar aramaya yönelik özel bir çabalarının şu ana kadar olamadığını lisana getiren Okyay, şunları kaydetti:
“Çok enteresandır, motor konusu dünyada da aslında kıymetli bir darboğaz, çok az üreticisi var dünyada. Bizim üzere, bilhassa hiçbir kısıtlamaya tabi olmayan motor üretebilen firma sayısı çok çok az. Bu motorların haberleri çıktığında bunları duyarak kapımıza yaklaşık 10 ülke gelmiştir. Hepsi çok çok önemli talepler. Bir kısmını biz bekletiyoruz, bir kısmında mukavele görüşmeleri devam ediyor. Bunların içinde gelişmiş Batılı ülkeler var. Bu daha da enteresan bir şey açıkçası. Motor konusu bizim Batıya bağımlı olduğumuz bir alan. Batılı bir ülkenin bizden motor istiyor olması ve dahası kendileri için özel motor geliştirmemizi istemeleri değerli. Motor geliştirebilme kabiliyetimize itimat demektir bu. Bu, daha da memnuniyet verici bir şey. Olan bir motorun üretimi üzere değil. Bu talepleri değerlendirmeye çaba ediyoruz. Şu anda oldukça bir yoğunluğumuz var fakat ihracat bizim için kıymetli.”